به نقل از «ایران اکونومیست»

از سمرقند تا نیویورک، پوتین چه امتیازاتی به اردوغان داد؟

تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۳۵۳۷۰

پوتین، تمام انتظارات اردوغان را برآورده نکرد، اما در عین حال، امتیازاتی داده که نشان دهد دستاورد ارتباط با روسیه برای ترکیه، بسیار بیشتر از رابطه با آمریکا است.

به گزارش گروه بین الملل ایران اکونومیست، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند، با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار و گفتگو کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این دیدار چهل دقیقه ای، در مرکز کنگره در «جاده ابریشم سمرقند» و بدون حضور خبرنگاران پشت درهای بسته انجام شد. گزارش های منتشر شده درباره دیدار اردوغان و پوتین، حاوی نکات ریز و مفصلی نیست و پیداست که تیم اردوغان تمایل دارد فقط بخشی از محتوای دیدار را آشکار کند که ضامن موفقیت نسبی اردوغان است.

با توجه به اطلاعات مختصری که درباره این دیدار منتشر شده، پوتین، تمام انتظارات اردوغان را برآورده نکرد، اما در عین حال، امتیازاتی داده که نشان دهد دستاورد ارتباط با روسیه برای ترکیه، بسیار بیشتر از رابطه با آمریکا است.

2 امتیازی که پوتین به اردوغان داد

رئیس جمهور ترکیه قبل از سفر به سمرقند، اعلام کرده بود که در دیدار با پوتین، از او می خواهد که در قیمت گاز طبیعی صادراتی به ترکیه، مقداری تخفیف قائل شود و اندکی خودمانی تر حساب کند. اما نتایج دیدار دیروز نشان داد که پوتین، این درخواست اردوغان را نپذیرفته و در مقابل، اعلام کرده که ترکیه مجاز است از این به بعد 25 درصد از کل گاز خریداری شده را نه به دلار و یورو، بلکه به روبل روسی پرداخت کند!

آیا این امتیاز، برای ترکیه ارزشمند است؟ پاسخ مثبت است. از آنجایی که ده ها پیمانکار ترکیه در روسیه در حال فعالیت هستند و صادرات کالا از ترکیه به روسیه نیز ادامه دارد، تامین روبل برای ترکیه کار آسانی است. در نتیجه دولت اردوغان می تواند در ازای روبل های دریافتی از شرکت های پیمانکاری و تجار ترک، به آنها لیره بدهد و روبل را مستقیماً به مسکو بدهد و در این مسیر، چند میلیارد دلار از کسری ارزی ترکیه جبران می شود و آنکارا ناچار نیست هزینه های تبدیل روبل به دلار را پرداخت کند.

دومین امتیازی که پوتین به اردوغان داده، این است که از این به بعد، علاوه بر کشتی هایی که از اوکراین، غلات را به استانبول و دیگر مسیرهای دریایی می برند، گروه دیگری از کشتی ها، غلات روسیه را نیز حمل کنند.

طبیعتاً تردد کشتی های حامل غلات روسیه، سود و آورده جدیدی برای ترکیه دارد. چرا که هم می تواند قیمت مواد غذایی در بازار ترکیه را تا حدودی کاهش دهد و هم این که به قول پوتین، کشورهای فقیر را نیز از مواهب غلات ارزان روسی بهره مند کند. صد البته کل این معامله سود نیست و با توجه به تحریم های سفت و سختی که آمریکا و اروپا علیه روسیه اعمال کرده اند، ممکن است بگو مگوهای سیاسی جدید و مشکلات حقوقی نوینی در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا به وجود آید.

اردوغان در سمرقند چه گفت؟

بسیاری از روزنامه های ترکیه، این بخش از سخنان اردوغان در نشست سمرقند را برجسته کردند که «ترکیه هم اروپایی است و هم آسیایی.» منظور اردوغان از بیان این سخن، اشاره به موقعیت ژئوپولیتیک ترکیه برای اتصال کشورهای عضو شانگهای به بازارهای اروپا و استفاده از مزایای تجاری و ترانزیتی ترکیه بود.

اردوغان در سمرقند گفته بود: «هدف ما ایجاد صلح در منطقه با رویکرد دیپلماسی کارآمد است که مردم و ارزش‌های انسان دوستانه را در راس امور قرار دهد. موقعیت ترکیه به عنوان پلی بین شرق و غرب فرصت‌های بی‌نظیری ارائه می‌کند. ما آماده همکاری در تمام زمینه‌ها از جمله امنیتی، اقتصادی، انرژی، حمل و نقل، کشاورزی و گردشگری هستیم. به پی‌گیری توسعه بشردوستانه و اقتصادی و همچنین تحولات در زمینه حقوق اساسی و آزادی‌های مربوط به کشورهای عضو و همکاری با این کشورها در حوزه‌های مذکور ادامه خواهیم داد.»

اردوغان همچنین به این نکته اشاره کرده بود که به لطف موقعیت ترکیه به عنوان شریک گفت‌وگو، در سازمان همکاری شانگهای، طی 10 سال اخیر، موقعیت بهتری برای ورود ترکیه به  دروازه‌های آسیا ایجاد شده است.

اگر چه اردوغان بر فواید و مزایای ترکیه برای اعضای شانگهای تاکید کرده، اما واقعیت این است که چین و هندوستان به عنوان دو عضو مهم و قدرتمند شانگهای، نگرش مثبتی به مشارکت ترکیه در پروژه های امنیتی ندارند و معتقدند که عضویت ترکیه در ناتو، دلیلی برای احتیاط و نگرانی است.

حتی گفته می شود که روابط پوتین و اردوغان هم، بیشتر جنبه شخصی دارد و مقامات نظامی و امنیتی روسیه در مورد برجسته شدن نقش ترکیه در گروه شانگهای، نگرش مثبتی ندارند.

یکی دیگر از ابعاد جالب توجه بازتاب حضور اردوغان در نشست سازمان شانگهای در سمرقند، توجه بیش از حد روزنامه های طرفدار حزب عدالت و توسعه به حواشی سطحی و کم ارزش است.

به عنوان مثال، روزنامه ینی سوز، مدعی شده که عکس اردوغان در جمع سران کشورهای عضو شانگهای، عملاً حال و هوای ترکیه را تداعی می کند که به همه درس دیپلماسی می دهد و اردوغان نیز تبدیل به ستاره این نشست شده است!

برتری جویی همیشگی اردوغان در کنار چیدمان صندلی و کاناپه محل پذیرایی حاشیه نشست، به موازات روح حماسی و ملی گرای حاکم بر روزنامه های تحت امر حزب عدلت و توسعه، کاری کرد که آنان، عکس اردوغان را به مثابه سندی برای بیان قدرت گرفتن ترکیه قلمداد کنند! این در حالی است که نقش ترکیه در سازمان همکاری شانگهای، هنوز هم در سطح شریک گفتگو است و نه عضویت کامل.

از سمرقند و تاشکند به سوی نیویورک

رئیس جمهور ترکیه حضور در نشست سازمان همکاری های شانگهای در سمرقند ازبکستان را به پایان برد و از فرودگاه تاشکند، به سوی آمریکا پرواز کرد. او دیشب وارد نیویورک شد و از سوی دیپلمات هایی همچون فریدون سنرلی اوغلو نماینده ترکیه در سازمان ملل و حسن مرجان سفیر ترکیه در آمریکا مورد استقبال قرار گرفت.

رئیس‌جمهور ترکیه قرار است در هفتاد و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک سخنرانی کند. اما ناگفته پیداست که هدف اصلی رئیس جمهور ترکیه، تلاش برای دیدار با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا است.

تیم اردوغان، از 10 روز پیش، تلاش هایشان را برای انجام هماهنگی به منظور جور کردن یک دیدار بین اردوغان  جو بایدن شروع کرده، اما هنوز هم سیگنال و پاسخی از سوی تیم بایدن دریافت نکرده است.

اردوغان در سفر به نیویورک، علاوه بر دو وزیر مرتبط با اقتصاد و بازرگانی، مهم ترین اعضای تیم سیاسی – امنیتی و دفاعی  رئیس جمهور ترکیه یعنی خلوصی آکار وزیر دفاع، هاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعاتی میت، ابراهیم کالن سخنگو و مشاور امنیت ملی و سیاست خارجی، اسماعیل دمیر رئیس صنایع دفاعی، عمر چلیک سخنگوی حزب و مذاکره کننده موثق اردوغان و فخرالدین آلتون را همراه خود برده است.

ترکیب این هیات نشان دهنده این است که تلاش برای حل و فصل قرارداد خرید جنگنده های اف 16 و چانه زنی با آمریکا در مورد میزان حمایت های این کشور از نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه، در اولویت مذاکرات اردوغان است.

 

منبع: خبرگزاری تسنیم

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: رئیس جمهور ترکیه برای ترکیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۳۵۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کریدور عراق-اردوغان- اروپا / چالش‌های فنی و زیرساختی

علی آهنگر- روزنامه اعتماد-وقتی در ۱۹ شهریور ۱۴۰۲ بایدن در دهلی‌نو توافق بر سر کریدور عرب-مد را اعلام کرد، تنها صدای مخالف رجب طیب اردوغان بود. بیست کشور ثروتمند جهان که عنوان جی۲۰ را با خود یدک می‌کشند، دو روز شهریور گذشته را در دهلی‌نو به سر بردند. جهان و آنچه در او هست در این دو روز چشم به خیابان‌های نه چندان پر زرق و برق دهلی‌نو دوخته بود. همه می‌دانستند که چکش‌های نارندرا مودی بر میز ریاست اجلاس نمادی بیش نیست و توافق‌های اساسی همه از پیش صورت پذیرفته است. اما جهان بی‌تاب از اعلام توافقی بود که هندوستان را از یک کریدور به امارات و عربستان و از آنجا به دریای مدیترانه و اروپا متصل می‌کرد. کریدوری که از آن پس در ادبیات ژئوپلیتیک به کریدور عرب- مد شهرت یافت. معلوم بوده و هست که این کریدور به این سادگی‌ها به سرانجامی نخواهد رسید. اما نکته این بود که رجب طیب اردوغان با صدای بلند مخالفتش را با این کریدور اعلام کرد و بیان داشت ترکیه باید از این معامله سهمی داشته باشد. امارات متحده عربی از سوی رهبران گروه ۲۰ ماموریت یافت تا رضایت خاطر این صدای بلند و پرغوغای آناتولی را کسب کند. نتیجه این سر و صدا و آن لابی‌های پشت پرده با امارات و قطر در سفر روز دوشنبه سوم اردیبهشت ۱۴۰۳ اردوغان به عراق نمایان شد. وقتی اردوغان در فرودگاه بغداد با استقبال محمد شیاع السودانی بر فرش قرمز گام نهاد تا از یگان استقبال سان ببیند، وزیران راه و حمل و نقل امارات و قطر هم در هتل‌های بغداد جا خوش کرده بودند. همه چیز مهیا بود تا رجب طیب اردوغان و شیاع السودانی در پشت میز‌های سالن بزرگ تشریفات کاخ نخست‌وزیری بایستند و وزیران راه ترکیه، عراق، امارات و قطر امضاهای‌شان را پای یادداشت تفاهمی برای ایجاد کریدوری جدید بگذارند که چهره ژئوپلیتیک منطقه را تغییر می‌دهد.

کریدوری که از این پس کریدور عراق-ترکیه-اروپا نام دارد که ما بحق آن را در این نوشتار کریدور عراق- اردوغان-اروپا نام نهادیم، چراکه برپایی این کریدور بیش و پیش از هر چیز قاچ بزرگی از کیک تجارت و اقتصاد آینده اقیانوس هند-اروپا را نصیب ترکیه می‌کند و نقش رجب طیب اردوغان را در به دست آوردن این قاچ بزرگ ژئوپلیتیکی برای ترکیه روشن می‌دارد. با برپایی این کریدور که ظاهرا علاوه بر ارتباط با هند، تجارت و البته رضایت چین را نیز به همراه دارد، عراق و بندر فاو در جهان برجسته می‌شوند. فاو شهر بندری کوچکی در دهانه اروندرود است که برای رزمجویان آن سال‌ها خاطرات عمیقی را به همراه دارد. مگر می‌شود فاو را بگویی و از آن همه درگذری؟!

 

آن فاو بی‌قرار با آن مسجد با نمازگزار‌های مخلص بی‌شمار حالا تبدیل به یک بندر بزرگ می‌شود. بندری فخر جبل علی در امارات. اگر بندر جبل علی امارات با ۶۷ اسکله کانتینری لقب بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه را به خود داده، حالا قرار است تا سال ۲۰۲۵ در برابر بندر ۹۰ اسکله‌ای کانتینری فاو کلاه از سر بردارد. می‌گویند با راه‌اندازی فاز نخست این کریدور در ۲۰۲۸ که ترکیبی از بزرگراه‌ها، راه‌آهن، انتقال خطوط نفت و گاز و خطوط ارتباطات است، زمان رسیدن بار‌ها به اروپا از ۴۵ روز دماغه امیدنیک و ۳۵ روز دریای سرخ، به ۲۵ روز کاهش می‌یابد. یعنی کالا‌های ساخت چین و هند ده روز زودتر به دست مشتریان سیری‌ناپذیر اروپایی می‌رسد. اما این تمام مطلب نیست. آن‌گونه که میدل ایست‌ای می‌گوید؛ عراق چشم دارد در قالب این قرارداد، ۱۷ میلیارد دلار سرمایه جذب کند، ۱۲۰۰ کیلومتر راه‌آهن خود را از فاو به ترکیه و از آن طریق به اروپا برساند، قطار‌هایی با ۳۰۰ کیلومتر سرعت در ساعت در ریل بگذارد، سالانه ۴ میلیارد دلار درآمد کسب کند و برای ۱۰۰ هزار نفر از جوانان عراقی کار و شغل بسازد. اینها همه خوب است، اما یک نقص عمده و یک عیب بزرگ دارد. نقص عمده داستان پیش گفته این است که از دو مبدا اصلی تجارت امروز و آینده کریدور‌هایی که قرار است از خلیج فارس بگذرد، یعنی چین و هند کسی در بغداد نبود تا در کنار وزیران راه چهار کشور عراق، ترکیه، امارات و قطر، به عنوان تضمین‌کننده اصلی دادن کالا و کانتینر پای قرارداد را امضا کند. و، اما عیب بزرگ و بسیار بزرگش این است که هیج سهمی برای نقش ژئوپلیتیک ایران در منطقه قائل نشده است. مگر می‌شود ابرکشتی‌های کانتینری با میلیون‌ها تن کالا از جلوی چشمان بندر چابهار و آن پهنه بیکران دشت مکران بگذرند، برای لنج‌های ماهیگیری کنارک دست تکان دهند و در شمالی‌ترین نقطه خلیج فارس، در بندر فاو پهلو بگیرند؟! آقای رجب طیب اردوغان لابد فکری کرده‌اند که چنین چیزی تحقق یافتنی نیست. پس تا دیر نشده، چهار کشور ترکیه، عراق، امارات و قطر خوب است به تهران بیایند؛ وزیرانی از چین و هند هم در پایتخت ایران حضور یابند و بر نقش تاریخی ایران و بندر مکران و چابهار انگشت تایید بگذارند.